•   Ἀγαθὸς ἀνήρ ἐστιν ὁ τέλειος ἐν τῇ ἀρετῇ. Ὁ ἀγαθὸς προαιρεῖται ἀεὶ τὸ ἀγαθόν, ἀνταποδίδωσι δὲ ἀγαθὰ ἀντὶ πονηρῶν. Ἐγγὺς τῷ ἀγαθῷ ἵσταται ὁ Θεός, ὑπὸ τὴν σκέπην αὐτοῦ διατελεῖ πάσας τὰς ἡμέρας τῇς ζωῆς αὐτοῦ. 
•   Ὁ ἀγαθὸς εἶναι ἀγαπητὸς τοῖς πᾶσι, σπεύδουσι δὲ πρὸς αὐτὸν οἱ φίλοι τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀγαθὸς ἐγένετο σκεῦος ἐκλογῆς, διότι ἐκαθάρισεν ἑαυτὸν πάσης κακίας. Ὁ ἀγαθὸς ἀπέβη εἰκὼν Θεοῦ, διότι ἔλαβε τὸ καθ’ ὁμοίωσιν, γενόμενος τέλειος ἐν τῇ ἀρετῇ. Μακάριος ἀνὴρ ὁ ἀγαθός!

  Ακολασία η αχαλίνωτος φιληδονία, η ασωτεία· ακόλαστοι δέ οι ακρατείς, οι φιλήδονοι, διά το μή κολάζειν επιθυμίαν.

  Ακόλαστος λέγεται ο ραθύμως βιών καί τάς οικείας μή κολάζων επιθυμίας, αλλά τάς ηνίας αυταίς ενδιδούς τού όπου βούλοιντο χωρείν.

  Ο ακόλαστος ηρνήθη τήν σωφροσύνην καί τήν λογικήν αυτού φύσιν και φέρεται ελκόμενος υπό τού άρματος τής ηδυπαθείας είς χώρας ηδονών και απολαύσεων, είς κοινωνίας τρυφών και διασκεδάσεων, ένθα καταναλίσκει τόν ηθικόν και υλικόν αυτού πλούτον και καταστρέφει τήν πνευματικήν και αισθητικήν αυτού φύσιν.

  Ο ακόλαστος άνθρωπος εν τιμή ών ου συνήκε, παρεσυνεβλήθη τοίς κτήνεσι τοίς ανοήτοις και ωμοιώθη αυτοίς· απέστη από τού Θεού και απέστη απ' αυτού ο Θεός.

  Τα πάθη κατακυριεύουσιν τόν ακόλαστον καί δεσπόζουσιν επί τής ψυχής αυτού· η πνευματική αυτού φήσις υπετάγη τελείως τή αισθητική και εδουλώθη αυτή.

  Ο ακόλαστος μή κολάσας τά εαυτού πάθη αυτός ήδη υπ' αυτών κολάζεται. Ο βίος τού ακόλαστου όμοιος βαρεί χειμώνει απειλούντι να καταστρέψει πάσαν ζωτικήν δύναμιν


  Η ακρασία είναι κακία επεγειρομένη κατά τής σωφροσύνης, τής αγνείας, τής παρθενίας. Είναι δέ ακρασία το υπέρ τήν χρείαν δαπανάν πρός ηδυπάθειαν.

  Η ακρασία οδηγεί τόν υπ' αυτής κυριευθέντα είς απολαύσεις και ηδονάς. Ο ακρατής οπίσω τών επιθυμιών αυτού έδραμε καί από τών ορέξεων αυτού ουκ εκωλήθη.

  Ο ακρατής έδωκε τήν ψυχή αυτού χορτασμόν· και επελάθετο τού Θεού τού ποιήσαντος αυτόν. Ο ακρατής απηρνήθη τόν Θεόν καί ελάτρευσε τήν κοιλίαν αυτού.

  Τα συνοδεύοντα τη ακρασία κακά εισι σκοτισμός τού νού, πώρωσις τής καρδίας, αναισθησία ψυχής.

  Τῇ ἀκρασία παρέπονται η μέθη, η τρυφή, αι απολαύσεις, οι γέλωτες και τά εν τοίς πότοις παρομαρτούντα (συνοδεύοντα).


                              ΠΕΡΙ ΑΛΑΖΟΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΑΖΩΝΟΣ

  Αλαζονεία, έξις προσποιητική αγαθού, ἢ αγαθών μή υπαρχόντων. Ο αλάζων πτωχός ών επιδεικνύει πλούτον, και ενδεής τυνχάνων επιτηδεύει αφθονίαν.

  Ο αλάζων στερείται τών απολύτως αναγκαίων και επαγγέλλεται τόν ευμοιρούντα, δίδωσι τά πρός συντήρησιν και εξαγοράζει τά πρός επίδεξιν, επιζητεί έπαινον και επιδιώκει τιμάς.

  Ο αλάζων αρνείται το γένος του και λαμβάνει ψευδές επώνυμον πρός σύστασιν τής ιδίας ευγενείας, κομπάζει επί τή ευπραγία του και μεγαλορρημονεί επί τή ευτυχία του.

  Ο αλάζων καυχάται επί τώ πλούτω αυτού και επαίρεται επί τή ευγενεία αυτού . σεμνύνεται επί τώ κάλλει αυτού, και φρονεί περί τής χάριτος αυτού μεγάλα. Αγ.Νεκτάριος Η αλαζονεία είναι κάκιστον πάθος και πολλών δεινών αιτία ταίς κοινωνίας γίνεται . αυτή πληρεί τα πάντα θορύβου, αυτή φέρει διερέσεις, αυτή προκαλέι σχίσματα.  

  Η αμνησικακία είναι αρετή χριστιανική μεγάλης ηθικής αξίας, διότι πηγάζει από τής αγάπης πρός τόν Θεόν καί τής αγάπης πρός τόν πλησίον.

  Η αμνησικακία δηλώνει λήθην τών αδικημάτων, και άφεσιν τών αμαρτημάτων τών άλλων δι' αγάπην Θεού.

  Ο αμνησίκακος είναι άνθρωπος αγαθός, αγαπά πάντας και αγαπάται υπό πάντων . είναι ιλαρός τήν όψιν, ήρεμος τόν χαρακτήρα, συμπαθής, φιλάδελφος, ελεήμων και ευδιάλλακτος.

  Ο αμνησίκακος φοβήται τόν Θεόν καί φυλάτει τόν νόμον αυτού . μέμνηται αεί το ''αφίετε και αφεθήσεται υμίν'', και ''αφίησι τώ αδελφώ τά οφειλήματα αυτού''.

  Ο αμνησίκακος ουδέποτε συντηρεί οργήν, ελεεί δέ τόν αδικήσαντα αυτόν . μακρόθυμος πρός τούς αδικήσαντας ου λογίζεται το κακόν και αποδίδει αντ' αυτού ευεργεσίαν.

   Ο νούς τού αμνησίκακου αδυνατεί να μνημονεύει τού κακού, η δέ καρδία αυτού απωθεί τό βάρος τής μνησικακίας, και αρέσκεται εν τώ αγαθώ πρός οικοδομήν τού αδελφού.

  Ο αμνησίκακος μηδενί αποδίδει κακόν αντί κακού, προνοείται καλά ενώπιον πάντων ανθρώπων, και ειρηνεύει μετά πάντων. Εάν πεινά ο εχθρός αυτού, ψωμίζει αυτόν, και εάν ασθενή θεραπεύει αυτόν.

  Ο αμνησίκακος ου νικάται υπό του κακού αλλά νικά εν τώ αγαθώ το κακόν . αί οδοί αυτού ευθείαι και οι λόγοι αυτού εισιν αληθείς.

  Τόν αμνησίκακον αγαπά ο Θεός και προσίεται τήν θυσίαν αυτού καί τής δεήσεως αυτού εισακούει . αφίησι τά πλημμελήματα αυτού καί εκ τών ανομημάτων αυτού καθαρίζει αυτόν.

 Ο αμνησίκακος θέλει ακούσει τής γλυκείας φωνής τού Κυρίου· εύ δούλε αγαθέ, είσελθε είς τήν χαρά του Κυρίου σου.                                                                         

  Ανδρεία εστί το δυσέκπληκτον υπό φόβου τού περί τόν θάνατον καί το ευθαρσές εν τοίς δεινοίς, καί το εύτολμον πρός τούς κινδύνους και το μάλλον αρνείσθαι τεθνάναι καλώς ή αισχρώς σωθήναι.

  Ἀνδρείος οὐ μόνον ὁ κρατῶν τῶν πολεμίων, ἀλλά καὶ ὁ τῶν ἡδονῶν κρατῶν· πολλοί πολλάκις πολεμίων κρατούντες δουλεύουσι ταὶς ηδονάς.

  Ανεξικακία εστίν ανοχή τών κακών και λήθη αυτών εξ αγάπης τού πλησίον. Η ανεξίκακία διδάσκει τήν μετριοπάθειαν, τήν συγγνώμην, τήν ἀοργισίαν, τήν μακροθυμίαν, τήν πραότητα και τήν αμνησικακίαν.

  Παράδειγμα ανεξικακίας εστίν ο Σωτήρ και οι μαθηταί αυτού, οίτινες σταυρούμενοι και θανατούμενοι ηύχονται υπέρ τών δημίων αυτών.

 Ο ισχυρογνώμων είναι ιδιογνώμων και αγωνίζεται μετά σφοδρότητος προς επικράτηση της ιδίας γνώμης της πάντοτε ανοήτου και μωράς· είναι αμαθής και αγρίκος.

  Οι ισχυρογνώμονες είναι φιλόνικοι, αμετάπειστοι, ανένδοτοι, εριστικοί, εγωισταί και φιλόδοξοι. Επιμένουν προς επικράτηση της ιδίας γνώμης εναντίον της αλήθειας και του πραγματικού συμφέροντος.

  Ο ισχυρογνώμων δεν δύναται να αποκτήση φίλον διότι αποθείται υπό πάντων. Ο ισχυρογνώμων περιπίπτει είς πολλά κακά και πολλάκις η ισχυρογνωμωσύνη τον ποτίζει πικρίες.

  Αμυπομονησία είναι το μή υπομένειν θλίψιν, το μή φέρειν δοκιμασίαν, το μή εμμένειν εν τη εργασία και το δειλιάν πρό τών κινδύνων. Η ανυπομονησια είναι αντίθετος στήν αρετή τής υπομονής δηλ. κακία.

  Ο ανυπόμονος χαίρει εν τή απραγμοσύνη και ταίς επιθυμίαις, και διανύει τόν βίον εν τρυφή καί απολαύσει· πάσαν μετέρχεται μεθοδείαν πρός αποφυγήν του πόνου.

  Ο ανυπόμονος είναι δειλός, ανυπόφορος, αφόρητος, οργίλος, φίλαυτος, ιδιοτελής. Ουδέν αγαθόν εν τη ψυχή αυτού κέκτηται, διότι αποφεύγει τόν πόνον, αι δέ αρεταί πόνοις κτώνται και μόχθοις κατορθούνται.

  Ὁ ἀνυπόμονος εἶναι ἄπελπις, διότι ἡ ἐλπὶς τῶν πονούντων καὶ ἐργαζομένων καὶ θλιβομένων, ὁ δὲ μὴ πονῶν ποὺ ἐλπίσει. Ὁ ἀνυπόμονος ἀποθνήσκει ἄθλιος.


 Απλότης σημαίνει καθαρότητα, ακεραιότητα, ειλικρίνεια, απονήρευτον γνώμην, καθαρότητα διανοίας και αδολότητα ουδέν εχούσης συνεσκιασμένον και ύπουλον, το ανυπόκριτον, το μή επικεκαλυμμένον.

  Νύξ ζοφερά καί σκότος αφεγγές, και ομίχλη συνεχής η απροσεξία, καί ο περιπατών εν αυτή ουκ οίδε πού υπάγει· αι οδοί τών μή πρεσεχόντων σκοτειναί ουκ οίδασι πού προσκόπτουσιν.

  Πονηρόν θηρίον τήν απροσεξίαν καλεί ο Συμεών ο μεταφραστής, λέοντα άρπαγα καί όφιν ιοβόλον, αρπάζουσαν και διαφθείρουσαν τούς αυτή προσομιλούντας.    

 Αργολογία, τό λέγειν αργά ήτοι ανωφελή, κενά. Ο αργολόγος είναι άνθρωπος απαίδευτος, ατελής τήν μόρφωσιν ταπεινός τόν χαρακτήρα, ασχολείται περί τα μικρά και ευτελή. οι λόγοι αυτού εισιν εστερημένοι συνέσεως·

Ο αργολόγος λαλεί άτοπα και περιπίπτει είς αμαρτήματα, διηγείται έωλα, καί ου φείδεται τού πλησίον αυτού εν τή ρύμη τού λόγου αυτού· οὐκ ἔστι ζυγὸς οὐδέ σταθμός ἐν τοῖς λόγοις αὐτοῦ οὐδὲ ἀκρίβεια ἐν τοῖς φθέγμασιν αὐτοῦ· ἐστιν ἀκριτόμυθος καὶ ἐκαιόμυθος καὶ λαλεῖ ἀσύνετα καὶ ἀνόητα. Προτρέχει η γλώσσα τής διανοίας αυτού καί συνείρει τούς λόγους άνευ λογικής ακολουθίας. Ολισθαίνει μάλλον εν γλώσση ή εν εδάφει ολισθηρώ. Ο αργολόγος πολλάς εαυτώ παρασκευάζει λύπας.


                                                                   ΠΕΡΙ ΑΡΕΤΩΝ 

  Ἡ ἀρετὴ παρὰ τὸ ἐρῶ, τὸ ἐπιθυμῶ γίνεται. Ὅθεν ἀρετὴ ἡ ἐρατή, ἡ ἀξία ἀγάπης, ἡ φιλητή κατὰ μετάθεσιν τῶν στοιχείων· ἀρετὴ ἡ ἐπέραστος κτῆσις, ἧς ἐρῶσιν ἢ αἰροῦνται πάντες.

  Ατολμία είναι δειλία, μικροψυχία, έλλειψις αποφασιστικότητος. Ο άτολμος ουδέν επιχειρεί, και αναβάλει, τα πρός εκτέλεσιν βουλεύματα.

  Ο άτολμος χρονίζει εν τή σκέψη, αποφασίζει καί αύθις αναμετρεί, κινείται καί πάλιν ίσταται, βαδίζει καί αύθις αναδύεται, αργοπορεί, συστέλλεται, υπόσχεται και ανακαλεί.

 Ο άτολμος μένει στάσιμος, πράττει δε τά μηδένα, ουδέ πόρρωθεν, υποδηλούντα κίνδυνον.

  Η αυταπάρνησις είναι μεγίστη αρετή· η αυταπάρνησις είναι η αφετηρία αφ' ής ορμώσι πάσαι αι αρεταί.

 Η αυταπάρνησις διασπά τά δεσμά τής φιλαυτίας και ελευθερεί τής φυλακής τήν αγάπην, ήτις εκπηδώσα τής φυλακής τού ιδίου εγώ εκχέεται πρός πάντας.

  Η αυταπάρνησις αίρει τά όρια τής αγάπης, ήτις απεριόριστος ήδη τείνει να διαδοθεί ανά τήν υφήλιον. Η αυταπάρνησις κατορθεί τάς αρετάς . η αυταπάρνησις αναδεικνύει τούς μεγάλους άνδρας.

  Η αυταπάρνησις εργάζεται τούς μεγάλους τής ανθρωπότητος ευεργέτας . η αυταπάρνησις σώζει τάς πόλεις και τα έθνη εκ τών κινδύνων . η αυταπάρνησις τούς άρχονας αναδεικνύει αγαθούς κυβερνήτας.

  Η αυταπάρνησις τούς υπέρ τού καλού, του αγαθού, τού αληθούς, τού δικαίου αγωνιζομένους ενισχύει· η αυταπάρνησις ακλινείς τού καθήκοντος τηρητάς τού πάντας αναδεικνύει.

  Η αυταπάρνησις τάς επιστήμας προάγει . η αυταπάρνησις ποιμένας λαών δοξάξει. Η αυταπάρνησις είναι το αγαθόν το μέγιστον. Αυτή τούς εν σταδίω τρέχοντας νικητάς αναδεικνύει.

Η αυταπάρνησις είς τελιότητα άγει . αυτή τόν εργάτην τής αρετής νικητή αναδεικνύει . αύτη τόν τής ευσεβείας εραστή αποφαίνει άξιο τής θείας επικοινωνίας . αυτή αξίους οπαδούς του Κ.Η.Ι.Χ. αναδεικνύει.

 Διά τούτο ο Σωτήρ αυταπάρνησιν εζήτησε παρά τών οπαδών αυτού ειπών ''Εί τις θέλει οπίσω μου ελθείν απαρνησάσθω εαυτόν, και αράτω τόν σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι''.

Χαρακτηριστηκά γνωρίσματα τού έχοντος τήν αρετήν τής αυταπαρνήσεως εισιν η αγνότης, η αγιότης, η αγαθώτης, η πίστις, η ελπίς, η αγάπη και η ευσέβεια.

  «Ο αυτάρκης, επειδή δεν έχει ανάγκη από τίποτε, είναι πλησιέστερα από τους άλλους στο Θεό».

  Η θεία πρόνοια αυτάρκειαν και λιτότητα πρός ζωήν ωκονόμησεν ο δέ άνθρωπος πολυτέλειαν καί ποικιλίαν βρωμάτων επεζήτησε καί ποικίλα γένη νοσημάτων εποίησεν.

Πηγή: 5000gnomika