Ο
άγιος Ισαάκ ο Σύρος λέγει πως ο φόβος του Θεού ξυπνάει την ανθρώπινη φύση εναντίον των πονηρών επινοήσεων του διαβόλου. Όπως τα Χερουβίμ ήσαν άγρυπνα μπροστά στην θύρα του Παραδείσου, έτσι και ο φόβος του Θεού είναι άγρυπνος φύλακας του ανθρώπου, για να μην πέσει στην αμαρτία. Αυτον τον φόβο χρειάζεται να τον διατηρεί για να μη βλαβεί από τον εχθρό.



Πράγματι πολλές φορές συγκρατούμεθα μακρυά από την αμαρτία, διότι μέσα μας υπάρχει ο φόβος του Θεού. Αναλογιζόμαστε· «πως θα το κάνω αυτό; φοβάμαι τον Θεό, φοβάμαι την κόλαση». Ο σωτήριος αυτός φόβος μας κάνει να μισούμε την αδικία, την ύβρη και την υπερηφάνεια, τονίζει ο Μέγας Βασίλειος.

Αυτός, που έχει φόβο Θεού, απομακρύνει εύκολα τους λογισμούς του διαβόλου, αφού δεν αιχμαλωτίζεται με τίποτε. Δεν έχει περισπασμούς στο νου του, διότι περιμένει τον Δεσπότη Χριστό. Επιμελείται των αρετών, για να μην καταδικασθεί.

Ο νους του ανθρώπου είναι μία μήτρα. Ο λόγος του Θεού είναι το σπέρμα. Κι αυτό που θα γεννηθεί, είναι ο φόβος του Θεού. Για να έχουμε καθαρή ελεημοσύνη, δηλ. απαλλαγμένη από κενοδοξία, φιλαργυρία και ηδονή, πρέπει να προηγηθεί ο φόβος του Θεού, ο οποίος θα νεκρώσει τα πάθη αυτά.

Όποιος θέλει να αγαπήσει τον Θεό, θα αρχίσει από τον φόβο του. Εξαιτίας αυτού του φόβου προσέχουμε και τα λεπτότατα αμαρτήματα. Ένας που φοβάται τον Θεό, λέγει και τα πιο μικρά του αμαρτήματα, διότι έχει την εντύπωση, πως μετά θάνατο τον περιμένουν πολύ άσχημες καταστάσεις.

Όποιος φοβάται τον Θεό, αγαπάει την εγκράτεια. Με φόβο πηγαίνει να κοινωνήσει. «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε», προσκαλεί ο λειτουργός τους πιστούς. Ο φοβούμενος τον Κύριο, δεν φοβείται των δαιμόνων τις ορμές, ούτε τις απειλές των ανθρώπων.

Οι Πατέρες λένε πως ο φόβος του Θεού έχει δύο μορφές. Είναι ο φόβος των εισαγωγικών και ο φόβος των τελείων.

Ο φόβος των εισαγωγικών ή των αρχαρίων, που υπάρχει μέσα μας και δεν μας αφήνει να πέσουμε στην αμαρτία εξαιτίας της κολάσεως. «Εισαγωγικός εστίν ο απέχων της κακίας». Αυτός, που έχει αυτόν τον φόβο φοβάται σαν δούλος τα κολαστήρια, τις τιμωρίες και τις καταδίκες.

Υπάρχουν όμως και οι τέλειοι, που έχουν και αυτοί φόβο, αλλά με άλλη μορφή. Φοβούνται μήπως παραβούν κάποια εντολή του Θεού και τον λυπήσουν. Φοβούνται μήπως υποστούν τροπή ή αλλοίωση στην πνευματική τους ζωή και πέσουν στην αμαρτία.

Ο φόβος των εισαγωγικών εξαφανίζεται, όταν συγχωρηθούν τα αμαρτήματα του ανθρώπου, ενώ ο δεύτερος, των τελείων, παραμένει συνεχώς στον άνθρωπο και τον αγιάζει περισσότερο.

Απ’ όλα αυτά καταλαβαίνουμε πως μπορούμε να ωφεληθούμε τα μέγιστα από τον φόβο του Θεού. Μία ευχή της θείας Λειτουργίας το τονίζει αυτό εμφατικά. «Ένθες ημίν και των μακαρίων σου εντολών φόβον, ίνα τας σαρκικάς επιθυμίας πάσας καταπατήσαντες, πνευματικήν πολιτείαν μετέλθωμεν, πάντα τα προς ευαρέστησιν την σην και φρονούντες και πράττοντες».

Αυτές τις πνευματικές καταστάσεις ας επιζητούμε σταθερά, για να γίνουμε άνθρωποι του Θεού.

Του Μητροπολίτη Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας κ. Ιωήλ