1 Μιλάμε, αδελφοί μου χριστιανοί, για την λειτουργική έννοια των ημερών της εβδομάδος.

Μέχρι τώρα μιλήσαμε για την Κυριακή και την Δευτέρα. 

Την Κυριακή είπαμε ότι την τιμάμε, επειδή είναι ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου. 

Την Δευτέρα είπαμε ότι τιμούμε ιδιαίτερα τους Αγγέλους και μάλιστα τον προσωπικό μας Άγγελο, που πήραμε ως δώρο κατά το Βάπτισμα, τον Άγγελο φύλακα της ψυχής μας. 

Σήμερα θα σάς μιλήσω, με σύντομο λόγο, για τις υπόλοιπες μέρες της εβδομάδος.

Οι ημέρες Τρίτη και Πέμπτη ήταν ημέρες που νήστευαν οι Φαρισαίοι, γι᾽ αυτό και η Εκκλησία μας δεν τις καθόρισε ως τακτές ημέρες νηστείας. Είναι ημέρες όμως κατά τις οποίες λατρεύουμε τον Θεό• και την μεν Τρίτη τιμάμε ιδιαίτερα τον τίμιο Πρόδρομο και Βαπτιστή του Κυρίου μας Ιωάννη, την δε Πέμπτη την έχουμε αφιερωμένη στους αγίους Αποστόλους και στον άγιο Νικόλαο. Κάθε Τρίτη, λοιπόν, πρέπει να επικαλούμαστε ιδιαίτερα τον άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή και να λέμε το Απολυτίκιό του ή όποιον άλλο ύμνο σ᾽ αυτόν ξέρουμε.

Η προσευχή στον Βαπτιστή Ιωάννη, αγαπητοί μου, έχει δύναμη πολύ. Του δόθηκε ιδιαίτερα η χάρη από το Θεό να πρεσβεύει για μας. 

Ένας ύμνος της Εκκλησίας μας σ᾽ αυτόν λέγει: «Βαπτιστά του Χριστού πάντων ημών μνήσθητι, ίνα ρυσθώμεν των ανομιών ημών. Σοι γαρ εδόθη Χάρις πρεσβεύειν υπέρ ημών». Αυτόν τον ύμνο, αγαπητοί μου, να τον λέτε συχνά στην προσευχή σας στον Βαπτιστή Ιωάννη και ιδιαίτερα να τον λέτε κάθε Τρίτη, γιατί, όπως είπαμε, την ημέρα της Τρίτης τιμά ιδιαίτερα η Εκκλησία μας τον Πρόδρομο και Βαπτιστή Ιωάννη.

2. Την Πέμπτη, όπως είπαμε, τιμά η Εκκλησία μας τους αγίους Αποστόλους. Και βέβαια αξίζει ιδιαίτερη τιμή σ᾽ αυτούς τους Δώδεκα, στους οποίους οφείλουμε τον ευαγγελισμό όλης της οικουμένης. Μάλιστα εμείς οι χριστιανοί της Ελλάδος ευγνωμονούμε περισσότερο τον απόστολο Παύλο, γιατί ήρθε στα μεγάλα κέντρα της πατρίδος μας και ίδρυσε σ᾽ αυτά Εκκλησίες και απέστειλε και επιστολές στις Εκκλησίες αυτές. Σαν ευγνωμοσύνη μας σ᾽ αυτόν, ας διαβάζουμε κάθε μέρα ένα κομμάτι από τα ιερά αυτά γράμματα του αποστόλου Παύλου, όπως και από τις ἐπιστολές των άλλων Αποστόλων. – Την Πέμπτη σάς είπα ότι τιμούμε ιδιαίτερα και τον άγιο Νικόλαο.

Το γιατί το καθόρισε αυτό η Εκκλησία δεν ξέρω να σάς το πω. Πάντως ο άγιος Νικόλαος, όπως όλοι το γνωρίζουμε, είναι ένας μεγάλος άγιος και η προσευχή μας σ᾽ αυτόν μάς φέρνει μεγάλη χάρη και ευλογία. Θεωρείται προστάτης των ναυτικών. Αλλά, κατά κάποια έννοια, όλοι μας είμαστε καραβοκύρηδες στο πέλαγος της ζωής αυτής. Όλοι μας, λοιπόν, ας επικαλούμαστε τον άγιο Νικόλαο, για να μάς βοηθήσει να φθάσουμε στο τελικό λιμάνι, που είναι ο γλυκός παράδεισος.

3. Οι ημέρες Τετάρτη και Παρασκευή (ή «Προσάββατο», όπως την λένε τα κείμενα), όπως όλοι το ξέρουμε, είναι καθορισμένες από την Εκκλησία μας ως ημέρες νηστείας. Την μεν Τετάρτη την τιμούμε γιατί αυτήν την ημέρα, με την προδοσία του Ιούδα, συνέλαβαν οι Ιουδαίοι τον Χριστό μας, την δε Παρασκευή την τιμούμε σε ανάμνηση του σταυρικού θανάτου του Χριστού. Ας νηστεύουμε, χριστιανοί μου, τις ημέρες αυτές, όπως καθόρισε η Εκκλησία μας. Δεν έδωσε ο Θεός μόνο για φαγητό τα κρέατα και τα ψάρια, αλλά έδωσε και τις πατάτες και τα μακαρόνια και τα τόσο θρεπτικά και νόστιμα φρούτα και τόσους άλλους γλυκείς καρπούς της γης.

Γιατί, χριστιανοί μου, να φάμε την Παρασκευή το κρέας και την Πέμπτη τα φασόλια; Να φάμε την Πέμπτη το κρέας και την Παρασκευή να φάμε τα φασόλια, για να νηστέψουμε την Παρασκευή. Γυναίκες, που η μαγειρική σας τέχνη κάνει νόστιμα φαγητά, βάλτε όλη αυτή την τέχνη σας την Τετάρτη και την Παρασκευή, για να κάνετε πολύ νόστιμο το νηστήσιμο φαγητό! Έτσι, θα λέει το παιδί σας πότε νάρθει η Τετάρτη και η Παρασκευή, για να φάω εκείνη την ωραία χορτόπιτα, που κάνει η μαμά μου, ή εκείνα τα ωραία γεμιστά με τα μπαχαρικά και τα μυρωδικά, που μοσχοβολάνε από μακρυά, όταν πλησιάζω στο σπίτι μου. Και νάναι αυτά νηστήσιμα.

Με την ευκαιρία αυτή θέλω να σας πω, χριστιανοί μου, μάθετε και τα παιδιά σας να νηστεύουν. Μην το φοβάστε αυτό για την υγεία τους. Αντίθετα, η νηστεία θα κάνει καλό στην υγεία τους. «Μέλανα ζωμό» έπιναν τα σπαρτιατόπουλα της Ελλάδος και έγιναν ανδρείοι αγωνιστές κατά των εχθρών της πατρίδος. Η νηστεία, πέρα από την εγκράτεια που χαρίζει στην ψυχή, δυναμώνει και σωματικά τον άνθρωπο και του χαρίζει ευρωστία και ισχυρή υγεία. Ενώ η πολυφαγία κάνει πλαδαρό και άτονο τον άνθρωπο και τον αποχαυνώνει ψυχικά και σωματικά.

4. Τέλος, αγαπητοί μου χριστιανοί, ερχόμαστε στην τελευταία ημέρα της εβδομάδος, το Σάββατο.

Για το Σάββατο μιλάει η Παλαιά Διαθήκη και μάς λέει ότι την ημέρα αυτή κατέπαυσε ο Θεός το δημιουργικό Του έργο, γι᾽ αυτό και «Σάββατο» σημαίνει «ανάπαυση». Την ημέρα αυτή του Σαββάτου την τιμούμε εις ανάμνηση της Δημιουργίας του κόσμου. Γι᾽ αυτό δεν γίνεται νηστεία (χωρίς λάδι) την ημέρα αυτή, πλήν μόνο του Μεγάλου Σαββάτου. Οι Ιουδαίοι τιμούσαν πολύ το Σάββατο, αλλά για μάς τους χριστιανούς το Σάββατο αντικαταστάθηκε με την Κυριακή, ημέρα κατά την οποία, όπως ξέρουμε, εορτάζουμε την Ανάσταση του Χριστού μας. Η ημέρα του Σαββάτου για μάς έγινε ημέρα αφιερωμένη στην μνήμη των προσφιλών μας νεκρών.

Κάθε ημέρα βέβαια θυμόμαστε τα αγαπητά μας πρόσωπα, που έφυγαν από ανάμεσά μας, αλλά την ημέρα του Σαββάτου πρέπει να τα θυμόμαστε ιδιαίτερα τα πρόσωπα αυτά στην προσευχή μας και να τελούμε τρισάγια και μνημόσυνα για τις ψυχές τους. Κανονικά, χριστιανοί μου, τα μνημόσυνα δεν πρέπει να γίνονται την Κυριακή, γιατί η Κυριακή είναι αναστάσιμη ημέρα, όπως είπαμε. Τα μνημόσυνα κανονικά γίνονται το Σάββατο, χωρίς όμως το θέμα αυτό να είναι δογματικό θέμα, ότι δηλαδή απαγορεύεται την Κυριακή να γίνονται μνημόσυνα.

Αυτά τα λίγα, αδελφοί χριστιανοί, ήθελα να σάς πω για τις ημέρες της εβδομάδος και ό,τι μπορεί ο καθένας από σάς ας πράξει.