Η σημασία του ονόματος

Η ονοματοδοσία δεν ταυτίζεται και δεν έχει καμία σχέση με το βάπτισμα. Θυμίζει την παλιά πράξη της εκκλησίας στην οποία οι κατηχούμενοι σαν ένδειξη αποκοπής από την ματαιότητα του κόσμου, έπαιρναν το όνομα με την εγγραφή τους στους καταλόγους αυτών που πρόκειται να βαπτιστούν στην κατ’ εξοχή ημέρα που γινόταν οι βαπτίσεις της εποχής εκείνης, το Πάσχα. Ακόμη αποτελεί μίμηση του Χριστού, που πήρε το όνομα Ιησούς την όγδοη μέρα μετά από την γέννηση του.

Το όνομά μας, το οποίο αγιάζεται από το όνομα του Χριστού, είναι δηλωτικό της προσωπικότητας μας και της χριστιανικής μας ταυτότητας.

Σημαίνει ακόμη ότι η εκκλησία μας εντάσσει στην κοινωνία των αγίων, των οποίων ο κάθε ένας από εμάς φέρει και ένα όνομά τους, και θέτει σαν στόχο και όραμα τη μεταμόρφωση της ζωής μας και την προοπτική της όγδοης μέρας που είναι και η βασιλεία του Θεού.

Έτσι κάθε φορά που γιορτάζουμε το όνομά μας ανανεώνουμε συγχρόνως και αυτή την ελπίδα.

Ο ρόλος του ανάδοχου

Η εκκλησία πάντοτε προετοίμαζε και προετοιμάζει όλους όσους πρόκειται να βαπτιστούν.

Με την κατήχηση μυεί τους βαπτιζόμενους στις αλήθειες της χριστιανικής πίστης.

Με τους εξορκισμούς επιτιμάτε ο μισάνθρωπος και θεομάχος διάβολος να απομακρυνθεί από το βαπτιζόμενο άτομο.

Με την απόταξη και τη στροφή προς τη δύση, που είναι σύμβολο σκότους, απορρίπτεται έτσι η ειδωλολατρία και επιτυγχάνεται η διάλυση της συνθήκης μεταξύ του διαβόλου και του Άδη.

Με τη  σύνταξη και τη στροφή προς την ανατολή, που είναι το σύμβολο του Χριστού, τονίζεται το γεγονός της επιστροφής του ανθρώπου στο Χριστό και τον παράδεισο.

Η ομολογία της πίστης συνιστά την επίσημη πράξη της συνθήκης με το Χριστό.

Προετοιμασία για το βάπτισμα σημαίνει κάθαρση του ανθρώπου.

Προετοιμασία για το βάπτισμα σημαίνει προετοιμασία για τη βασιλεία του Θεού.

Λάδι εξορκισμού

Το λάδι αγιαζόμενο γίνεται εξορκιστικό μέσο. Θεραπεύει τα τραύματα της αμαρτίας, 

 Προετοιμασία για το βάπτισμα σημαίνει ορατές δυνάμεις του εχθρού, θωρακίζει τα σώματα των αθλητών του Χριστού.

Το επορκιστό έλαιο θεωρείται σαν αποκοπή από την αγριέλαιο της αμαρτίας και μπόλιασμα στην «καλλιέλαιο» του Χριστού. (άγ. Κύριλλος Ιεροσολύμων)

Νερό – βάπτιση

Το νερό είναι σύμβολο του καθαρισμού λόγω της φυσικής του ιδιότητας να καθαρίζει, σύμβολο της ζωής, γιατί χωρίς αυτό ζωή δεν υπάρχει, και σύμβολο του θανάτου, επειδή πνίγει, σκοτώνει και εκμηδενίζει.

Στο βάπτισμα με τη δύναμη του αγίου Πνεύματος γίνεται πνευματικό και άγιο, ικανό να αγιάζει, εικόνα του θανάτου και της ανάστασης του Χριστού, «τάφος και μήτηρ». Έτσι με τις τρεις καταδύσεις συνθάπτεται ο άνθρωπος με τον Χριστό συμβολικά. Με τις τρεις καταδύσεις συνανασταίνεται μαζί του συμβολικά.

Η σωτηρία όμως είναι πραγματική. Πεθαίνει στο νερό ο παλαιός άνθρωπος και όπως στην πρώτη δημιουργία του κόσμου μέσα από το νερό ξεπήδησε η ζωή, έτσι και στο βάπτισμα, που είναι η δεύτερη δημιουργία, μέσα από το νερό, με τη δύναμη και τη χάρη της αγίας Τριάδας στο όνομα της οποίας βαπτιζόμαστε, ξεπηδά η νέα εν Χριστώ ζωή.

Η χάρη όμως του βαπτίσματος δίδεται κατά το μέτρο της καθαριότητας του ανθρώπου.

Είναι η ευωδιά του Χριστού και η σφραγίδα της δωρεάς του αγίου Πνεύματος. Χρισμένοι το άγιο μύρο πλέον, μετέχουμε στο χρίσμα του Χριστού που χρίσθηκε με το άγιο Πνεύμα και με την πνευματική σφραγίδα τυπώνονται στην ψυχή μας τα θεία δώρα, που μαρτυρούν ότι είμαστε παιδιά του Θεού.

Με τη χάρη του αγίου Πνεύματος είναι δυνατή η νέα ζωή και η ένταξη μας στην κοινωνία των πιστών, την Εκκλησία.

Στην ορθόδοξη παράδοση η σειρά τέλεσης των μυστηρίων είναι: Βάπτισμα, χρίσμα. Θεία ευχαριστία.

Ουδέποτε τέθηκε θέμα διάκρισης τους, όπως σε άλλες χριστιανικέ ομολογίες.

Ενδύματα

Τα βαπτιστικά ενδύματα, τα φωτικά, πρέπει να έχουν μεταξύ των άλλων και λευκό χρώμα.

Το λευκό χρώμα συμβολίζει τη λαμπρότητα της ψυχής. Στο λευκό χρώμα η Εκκλησία βλέπει τη λευκή στολή των αγίων και των μαρτύρων στο παράδεισο, τα λευκά ενδύματα των αγγέλων στην ανάσταση και την ανάληψη, τα ιμάτια του μεταμορφωμένου Χριστού τον οποίο ντύνεται ο νεοφώτιστος.

Σταυρός

Εκφράζει το «Χριστώ συνεσταύρωμαι», το πνεύμα της θυσίας και της αυταπάρνησης που συνεπάγεται η νέα εν Χριστώ ζωή.

Λαμπάδα

Είναι το σύμβολο του φωτισμού του Χριστού, μαρτυρία της αίγλης και της δόξας που δεχόμαστε από το Θεό.

Είναι η λαμπάδα της πίστης Με την οποία θα συναντήσουμε το νυμφίο Χριστό.Κύκλος γύρω από την κολυμβήθρα

Είναι η παλιά πομπή των νεοφώτιστων από το βαπτιστήριο στον κυρίως ναό για την έναρξη της θείας λειτουργίας με την οποία ήταν συνδεδεμένο το βάπτισμα.

Και αυτό γιατί η θεία ευχαριστία στην οποία συμμετέχει ο νεοφώτιστος είναι το πλήρωμα των μυστηρίων.

Ο Χριστός μας γεννά και μας τρέφει για να ζούμε στη χαρά της δικής του ανάστασης.

Απόλαυση

Αποβάλει ο νεοφώτιστος τα εμφώτια ενδύματα και ξεπλένεται στα μέρη που χρίστηκε με το μύρο, παίρνοντας από την Εκκλησία την ευχή και την ενθάρρυνση τα σημάδια που αποβάλλονται να γίνουν πράξη στη ζωή, αγώνας κατά του κακού και μαρτυρία Χριστού.

Τριχοκουρία

Το κούρεμα των μαλλιών γίνεται σαν προσφορά και θυσία στο Θεό, σαν τρόπος ευχαριστίας στον αριστοτέχνη δημιουργό που έπλασε τον άνθρωπο.

Με τη συνεχόμενη μυστηριακή ζωή και την τήρηση των εντολών του Θεού μπορεί ο νεοφώτιστος να ζει «εν καινότητι ζωής» και να ανανεώνει τις δυνάμεις που πήρε από το βάπτισμα.